Abstract:
80 දශකයේ ශ්‍රී ලංකාවේ වඩා අවද්‍රනයට භාජනය වූ කලාපයක් වුයේ දකුණු පළාතයි. මේ කාලය තුළ ඇති වූ භිෂණකාරී වාතාවරණයත් රැකියා වියුක්ත ගැටලුව ප්‍රබලව කැපී පෙනීමත් මීට හේතුව විය. මේ නිසා මේ කලාපයේ ග්‍රාමීය සංවර්ධනය ඇති කරලිමේ අරමුණින් රජය ආසියානු සංවර්ධන බැංකුවෙන් (ADB) අධාර ඉල්ලා සිටි අතර 1991 දෙසැම්බර් මස දකුණු පළාත් ග්‍රාමීය සංවර්ධන ව්‍යපෘතිය සඳහා එමගින් ණය අධාර සැපයීමට එකඟතාව පළවිය. මේ අනුව 1992 මේ ව්‍යාපෘතිය ඇරඹිණි. මෙය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ කාලය 1992 සිට 1996 දක්වා කාලය ලෙස සම්මත වූ අතර මේ සඳහා ආසියානු සංවර්ධන බැංකුව මගින් ආයෝජනය කළ මුදල ඇ.ඩො. මිලියන 48 කි. මින් ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කය සඳහා 70% ක් ද, මාතර හා හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්ක සඳහා 15% බැගින්ද වෙන් කර ඇත. මාතර හා හම්බන්තොට සඳහා අඩු ප්‍රතිශතයක් වෙන් කිරීම සිදු වූයේ දැනටමත් මාතර සීඩා (SIDA) ආයතනයේද, හම්බන්තොට නෝරාඩ් ආයතනයේද ආධාර ලබමින් දිස්ත්‍රික් ඒකාබද්ධ ග්‍රාමීය සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වන බැවිනි. මෙම ව්‍යාපෘතිය 1997 සඳහා වෙන් කර තිබු මුදල ඇ.ඩො. මිලියන 17.7 ක් වූ අතර 1997 අගෝස්තු වන විට ඇ.ඩො.6.1 ක් වියදම් කර තිබුනි.
දකුණු පළත් ග්‍රාමීය සංවර්ධන යෝජනා ක්‍රමය ගාල්ල, මාතර හා හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්ක තුනෙහිම ග්‍රාමීය ජනතාවගේ අද්‍රයම වැඩි කිරීමට මාර්ග පාද්‍ර දීම , රැකියාවන් ඇති කිරීම, හා ඒ සඳහා ඒ ඒ ප්‍රදේශවල සමාජීය ආර්ථික යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීම ප්‍රධාන අරමුණ විය. එහිදී ඉඩම් නොමැති ජනතාව කුඩා මාධ්‍ය පරිමාණයේ පෞද්ගලික ව්‍යවසායකයින්, කුඩා ඉඩම් හිමි ගොවීන්, රැකියා වියුක්ත ජන කොටස් මූලිකව ඉලක්ක කර ගෙන ඇත. මෙම ව්‍යාපෘතියෙන් අපේක්ෂිත මූලික අරමුඛු ඉටු කර ගැනීම හා ඉලක්ක කරා යාම උදෙසා මෙම ව්‍යාපෘතිය යටතේ උප ව්‍යාපෘති ක්‍රියාත්මක කර ඇත. ගම් නගා සිටුවීම, මාර්ග ප්‍රතිසංස්කරණය, ග්‍රාමීය ණය සපයාදීම, සුළු වාරිමාර්ග පද්ධති ඉදිකිරීම, කරදිය ගැලීම වැළැක්වීම, වෙළඳපල සම්බන්ධ යටිතල පහසුකම් දියුණු කිරීම, කාන්තා අභිවෘද්ධිය ඇත කිරීම, පාලම් තැනීම, පොකිරිස්සන් ඇති කිරීම, C,D හා E මාර්ග ව්‍යාපෘතිය ආදී උප ව්‍යපෘති මේ යටතේ සඳහන් කළ හැකිය. එක් එක් ව්‍යාපෘති පිළිබඳ තොරතුරු මී ළඟට විමසා බලමු.
